Deliryum, demans üzere aslında tam bir hastalık değil farklı nedenlere bağlı olarak gelişen bir sendrom olarak öne çıkıyor. Pek çok sistemik hastalık, santral hudut sistemi hastalıkları, metabolizma bozukluğu, ilaç ya da hususların toksik tesiri ve çevresel etkenler deliryuma neden olabiliyor.
YOĞUN BAKIM HASTALIĞI
Bu sendrom, daha çok ağır bakımda yatan hastalarda görülüyor. Birden fazla rahatsızlığı bulunmak, uzun mühlet yatağa bağımlı olmak, penceresiz bir odada bulunmak, sık sık oda değiştirilmesi üzere etkenler, rahatsızlığı tetikliyor.
HASTANIN, UYKU VE UYANIKLIK DÖNGÜSÜ BOZULUYOR
Deliryum, “bilinç değişikliğine dikkat, algı, niyet, bellek, devinim, duygu-durum ve uyku-uyanıklık döngüsü bozukluklarının eşlik ettiği, özgül olmayan organik beyin sendromu” olarak da tanımlanıyor.
ACİL TEDAVİ GEREKLİ
Deliryum, acil tedavi gerektiren bir klinik tablo. Deliryumun özellikleri hastadan hastaya değişiklikler gösteriyor. Hastanın tedavi sürecinde yakınlarına da misyon düşüyor. İlaç tedavisi ve toplumsal takviye, hastalığın tedavisi için kural.
KENDİSİNİ SAKLAYAN BİR SENDROM
Tablo, en sık görülen mental durum bozukluğu olmasına karşın, kolaylıkla gözden kaçırılabiliyor. Bu nedenle yaşlı hastalarda teşhis edilemeyen deliryum oranının yüzde 70 üzere yüksek bedellere ulaşabildiği bildiriliyor.
DİĞER RUHSAL HASTALIKLARLA ÇARÇABUK KARIŞTIRILABİLİYOR
Deliryumun fizik ve psikiyatrik belirti ve bulguları, birçok öteki medikal ve psikiyatrik hastalığı taklit edebiliyor. Bu nedenle teşhis edilmesi vakit alabiliyor.
BİLGİLENDİRME HASTANIN EN BÜYÜK DESTEKLEYİCİSİ
Bu durumdaki hastanın vakit ve yer algısı zedeleniyor. Hasta, daima etrafına soran gözlerle bakıp, “Bilmiyorum” diyebiliyor. Bu koşullarda hastaya verilecek ilaç dayanağının dışında yakınlarının daima hastayı bilgilendirmeleri çok kıymetli. Hasta yakınlarının yapacağı oryantasyonla hasta içinde bulunduğu yılı, ayı, günü ve saati öğrenmeli, kendisine nerede olduğu, niye orada bulunduğu hatırlatılmalı. Hastaya ismi ile seslemek de izlenebilecek yollardan birisi.
Hastayı yalnızca yakınlarının ziyaret etmesi ve ziyaret müddetlerini kısıtlı tutarak hastayı yormamaları da önerilen davranış formları ortasında yer alıyor.
ODASINDA KESİNLİKLE BİR SAAT BULUNDURULMALI
Bu emel doğrultusunda hasta odasında takvim ve saat bulundurulması tavsiye ediliyor.