Türkiye’de son yıllarda teknoloji yatırımlarına sürat veren firmalar 10 yılda AR-GE harcamalarını 25, etkin büyüklüklerini de 5 katına çıkardı.
AA muhabirinin, Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası iş birliğiyle yapılan “Sektör Bilançoları 2022” araştırması sonuçlarından derlediği bilgiye nazaran, bilgi ve bağlantı dalındaki firmaların toplam varlıkları 2013-2022 periyodunda artış trendini sürdürdü.
Firmaların etkinlerinin toplamı 2013’te 115 milyar 381 milyon lira iken, bu sayı 2016’da 167 milyar 602 milyon liraya, 2019’da 234 milyar 412 milyon liraya ve 2022’de ise 596 milyar 68 milyon liraya ulaştı.
Böylece firmaların kelam konusu varlıkları 10 yıllık devirde yaklaşık yüzde 417 artarak 5 katına çıkmış oldu.
AR-GE harcamaları 25 katına çıktı
Bilgi ve bağlantı kesiminde kelam konusu devirde AR-GE yatırımlarına yapılan harcama değerli ölçüde arttı. 2013’te 898 milyon lira düzeyinde olan kelam konusu harcamalar geçen yıl sonu prestijiyle yaklaşık 25 katına çıkarak 22 milyar 595 milyon liraya yükseldi.
Öte yandan firmaların bu periyotta brüt satışları da 66 milyar 597 milyon liradan 471 milyar 227 milyon liraya çıktı. Firmalar tarafından yurt içine yapılan satışlar 62 milyar 465 milyon liradan, 387 milyar 924 milyon liraya, yurt dışı satışlar da 3 milyar 343 milyon liradan 75 milyar 75 milyon liraya ulaştı.
Ayrıca brüt satışlar altındaki “diğer gelirler” kalemi ise tıpkı periyotta 788 milyon 543 liradan 8 milyar 228 milyon liraya yükseldi.
2013-2022 periyodunda bilgi ve irtibat bölümünde faaliyet gösteren firmaların faal varlıkları, öteki gelirleri, AR-GE harcamaları ve brüt satışları (bin lira) şöyle:
Bilgi ve irtibat dalı | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |
Aktif (varlıklar) toplamı | 115.380.696 | 123.912.843 | 147.038.325 | 167.601.944 | 185.161.093 | 207.574.364 | 234.412.495 | 279.224.362 | 385.334.673 | 596.067.799 |
Brüt satışlar | 66.596.820 | 72.520.502 | 83.351.610 | 95.680.926 | 115.060.173 | 137.386.853 | 162.132.779 | 202.390.179 | 281.232.678 | 471.227.315 |
Diğer gelirler | 788.543 | 952.741 | 1.272.499 | 1.432.350 | 1.610.630 | 1.438.565 | 1.490.677 | 2.056.790 | 3.438.684 | 8.228.023 |
Yurt içi satışlar | 62.465.071 | 67.520.289 | 77.278.934 | 89.149.288 | 106.451.535 | 125.345.861 | 144.982.589 | 180.320.556 | 242.695.313 | 387.924.451 |
Yurt dışı satışlar | 3.343.207 | 4.047.472 | 4.800.177 | 5.099.288 | 6.998.008 | 10.602.427 | 15.659.513 | 20.012.833 | 35.098.682 | 75.074.841 |
Araştırma ve geliştirme masrafları | 898.430 | 1.267.914 | 1.767.314 | 2.324.887 | 3.411.234 | 4.635.764 | 6.437.159 | 9.267.536 | 13.301.649 | 22.594.674 |